Vroeg in de morgen van 10.5.40 3.55 uur was het zover, "A-Tag, X-Zeit". Het versterkt 207.ID ging op weg, de grens over in lange colonnes. Een geweldige logistieke operatie. In totaal rond 25.000 man. Vooraan de gemotoriseerde delen, met mogelijk al meer dan 1.000 voertuigen, daar achter nog eens ruim 2.000 door paarden getrokken wagens. Hoofddoel was Westervoort, nevendoel Doesburg.
De divisie verwachtte tot aan de Grebbelinie maar zwakke tegenstand, vooral met vertragende acties bij verschillende soorten versperringen. Aan de grens stonden volgens de laatste verkenningen ongeveer twee (toch al minder goed bezette en bewapende) bataljons. Zij werden geschat op een sterkte van rond de 1.000 man. De verdediging in eerste lijn was blijkbaar flink verder uitgedund.
In maart 1940 (volgens Nachrichtenblatt Holl. 11) werden in het opmarsgebied van 207.ID nog vier bataljons grenstroepen verwacht. Over de samenstelling van zo'n eenheid had men geen nauwkeurige gegevens kunnen verkrijgen. Staven waren gesignaleerd in Ulft, Doetinchem, Didam en Duiven:
 |
| Bron: Nederlands Instituut voor Militaire Historie. Collectie 410, Inv Nr 75061. |
Opdracht voor de divisie was:
"207.ID stoot, gemotoriseerde krachten en de groep pantsertrein (Zugspitze) vooruit, over Doesburg en Arnhem (hier het zwaartepunt) door in de richting van Ede en Wageningen, doorbreekt de Grebbelinie west van Wageningen en neemt het hoge terrein bij Doorn in bezit."
De spitsen moesten zo snel mogelijk de IJsselbruggen ongeschonden in handen zien te krijgen, doorstoten volgens divisiebevel, om een bruggenhoofd bij Rhenen te vestigen en vast te houden.
De SS-groep kreeg opdracht de hollandse grenswachten op de lijn Babberik - Kwartier te overrompelen, richting Westervoort - Arnhem - Wageningen door te stoten, de Grebbelinie te doorbreken en een bruggenhoofd bij Rhenen te vestigen. Het kwam erop aan, de grenswachten snel en verrassend terug te werpen en de (telefoon)verbindingen tussen grens en Westervoort te verbreken.
Het lukte de groep niet, de IJsselbruggen nog intact in handen te krijgen. De SS-groep liep door de vele versperringen grote vertraging op. Besloten werd toen alle aangetroffen rijwielen te rekwireren en een groep van III./SSDF vooruit te sturen. Om 5.40 uur zou die voorhoede de IJssel bij Westervoort hebben bereikt. De groep pantsertrein was daar bijna een uur eerder aangekomen, maar er niet in geslaagd te voorkomen dat de brug opgeblazen werd, kwam onder hevig vuur, trok zich een paar honderd meter terug, en wachtte op de komst van versterking.
Het hevige vuur kwam vooral uit de rivierkazematten zuid en noord van Fort Westervoort. In elke kazemat stond een kanon van 5,5 cm en een zware mitrailleur. Er zal ook met enkele zuid van het fort opgestelde stukken geschut vuur zijn afgegeven, waarschijnlijk ook met de mitrailleurs die het gebied bij de brug bestreken. Dat kunnen er, volgens het Nederlandse vuurplan, niet veel zijn geweest.
 |
| Bron: Ministerie van Oorlog, "De Strijd op Nederlands grondgebied". Deel III/2E, Schets Nr 2. |
Hauptmann Neumann, die het bevel voerde over de groep pantsertrein, schreef ruim een week later (19.5.40) een uitgebreid rapport ("Bericht über den Kampf der Kampfgruppe "Zugspitze" am 9. und 10. Mai 1940"). Over de gebeurtenissen na het springen van de brug vermeldt hij:
"De pantsertrein begon met zijn voorste stukken geschut te vuren, hij kreeg zelf vuur uit lichte wapens die met lichtspoormunitie van links en rechts schoten en vier treffers plaatsten. Na de eerste [schoten] van de pantsertrein ontstond op de binnenplaats van het fort Westervoort brand.
Omdat de brug gesprongen was en de pantsertrein niet voor de brug in het vijandelijke vuur kon blijven staan, besloot ik, [,,] de pantsertrein tot aan het station Westervoort terug te halen Ik liet de troepentreinen ontladen en bezette volgens een met de compagniecommandanten al te voren besproken plan "om een egelstelling te vormen rond Westervoort", en wel met 1.Kp en een ingedeeld stuk Pak en een IG-groep aan de dijk zuid van de brug, met 2.Kp aan de dijk noord, om het uitladen van de goederenwagons te beveiligen tegen mogelijk vanuit het oosten terugvloeiende nederlandse troepen, terwijl de wat later aankomende versterkte 10.Kp tussen 2. en 3.Kp naar het noorden ter beveiliging ingezet zou worden.[,,]
Tegen 6.05 uur waren de goederenwagons uitgeladen, toen kwamen de spitsen van de SS-groep, die de straatweg Elten - Zevenaar - Duiven - Westervoort gevolgd hadden, bij de brug aan. Ongeveer een kwartier later arriveerde ook de regimentscommandant SSDF. Ik kreeg van hem de opdracht de bunkers op de oever aan de overkant te bestrijden en de overgang van een SS-bataljon te ondersteunen."
Hptm Neumann vertelt verder in zijn rapport, dat de brand in het fort zich sterk uitbreidde, er waren explosies te horen. Om 9.50 uur toonde de fortbezetting op twee plaatsen een witte vlag. Ondertussen had de SS-groep de Floβsäcke gereed gemaakt, en onder de bescherming van het vuur van de groep Zugspitze werd de overgang afgedwongen.
Onder dekking van een daarna aan de overkant opgebouwd bruggenhoofd sloegen de pioniers onder bevel van Hptm Hinze een 8-tons pontonbrug die om 15.40 gereed kwam.
"De pantsertrein begon met zijn voorste stukken geschut te vuren, hij kreeg zelf vuur uit lichte wapens die met lichtspoormunitie van links en rechts schoten en vier treffers plaatsten. Na de eerste [schoten] van de pantsertrein ontstond op de binnenplaats van het fort Westervoort brand.
Omdat de brug gesprongen was en de pantsertrein niet voor de brug in het vijandelijke vuur kon blijven staan, besloot ik, [,,] de pantsertrein tot aan het station Westervoort terug te halen Ik liet de troepentreinen ontladen en bezette volgens een met de compagniecommandanten al te voren besproken plan "om een egelstelling te vormen rond Westervoort", en wel met 1.Kp en een ingedeeld stuk Pak en een IG-groep aan de dijk zuid van de brug, met 2.Kp aan de dijk noord, om het uitladen van de goederenwagons te beveiligen tegen mogelijk vanuit het oosten terugvloeiende nederlandse troepen, terwijl de wat later aankomende versterkte 10.Kp tussen 2. en 3.Kp naar het noorden ter beveiliging ingezet zou worden.[,,]
Tegen 6.05 uur waren de goederenwagons uitgeladen, toen kwamen de spitsen van de SS-groep, die de straatweg Elten - Zevenaar - Duiven - Westervoort gevolgd hadden, bij de brug aan. Ongeveer een kwartier later arriveerde ook de regimentscommandant SSDF. Ik kreeg van hem de opdracht de bunkers op de oever aan de overkant te bestrijden en de overgang van een SS-bataljon te ondersteunen."
Hptm Neumann vertelt verder in zijn rapport, dat de brand in het fort zich sterk uitbreidde, er waren explosies te horen. Om 9.50 uur toonde de fortbezetting op twee plaatsen een witte vlag. Ondertussen had de SS-groep de Floβsäcke gereed gemaakt, en onder de bescherming van het vuur van de groep Zugspitze werd de overgang afgedwongen.
Onder dekking van een daarna aan de overkant opgebouwd bruggenhoofd sloegen de pioniers onder bevel van Hptm Hinze een 8-tons pontonbrug die om 15.40 gereed kwam.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten