Uit het artilleriebevel voor 13.5.40 van Generalmajor Walter Büchs is bekend dat aan Duitse zijde die dag voor bestrijding van vijandelijke artillerie drie eenheden werden ingezet. De afdeling II./SS AR, de batterijen 10. en 11./AR 256, en de Mörser van s Art Abt 735.
Artilleriebestrijding is alleen mogelijk met goede waarneming, om het vuur op doel te brengen en te houden. Daarvoor zijn hoge punten met vrij uitzicht in het voorterrein nodig. Bij 12 m hoogte is het zicht ongeveer 12 km, bij 20 m hoogte al 16 km, als het tenminste helder genoeg is.
In Ede, Bennekom, en Wageningen zijn verschillende hoge gebouwen gebruikt door Duitse waarnemers. Zeker is dat voor de eerste twee van de volgende drie torens. Deze objecten zijn alle onder vuur van Nederlands geschut gekomen. De RK Kerk eigenlijk onbedoeld.
Generalmajor Büchs (Arko 22) voerde vanaf ongeveer 15.20 uur 12.5.40 het bevel over alle artillerie van 207.ID. Hij bracht behalve zijn staf en s Art Abt 735 ook de rest van de waarnemingsafdeling Bb 30 mee. Een lichtmeetgroep was al eerder aangekomen en ingezet. Samen met artilleriewaarnemings-vliegtuigen waren tot nu toe ongeveer drie batterijen opgespoord. Dat was maar een klein deel van wat er werkelijk aan Nederlandse kant was ingezet. Voor deze dag werden betere resultaten verwacht. Er werden nu immers drie opsporingsmethoden naast elkaar gebruikt. Vliegtuigwaarneming, lichtmeting en geluidmeting.
Deze dag krijgt 10./AR 256 lichtmeting en vliegtuig(en) toegewezen, 11./AR 256 geluidmeting. s Art Abt 735 heeft opdracht vastgestelde vijandelijke batterijen onder vuur te nemen.
Bij lichtmeting zijn nu vijf posten ingericht, twee meer dan de vorige dagen. Ze worden aangeduid met een kleur. In een verslag over de gang van zaken bij Bb30 klinkt de hectiek, maar ook de trots op de geleverde prestaties, door:
"13 mei 1940. Sinds drie dagen loopt ons grote offensief. [..] De eerste sterke hindernis die onze opmars belemmert is de Grebbestelling. [..]
Het is de B[eobachtungsabteilung] 30 die hier op de beslissende plek ingezet is, onze afdeling. Gisteren, in de avonduren, werden we uit onze gereedstelling die enige km oost van Arnhem lag, gehaald. In snelle vaart ging het door Renkum. [..] We lieten de stad achter ons en hadden na korte tijd ons doel bereikt - meetpost Rood. De chef van de meetpost, Onderofficier Mau, zocht juist een gunstige plek voor de opstelling. Het ging langs enkele boerenhoeven, soms bewoond, soms onbewoond. Na wat langer zoeken was een gunstige plek gevonden, op de zolder van een huis. Van hieruit hadden we een goed uitzicht, dit keer hoefden we onze mast van 20 meter dus niet op te zetten. We gingen naar onze auto terug en reden over Wageningen naar de meetcentrale [..] snel gecamoufleerd en dan nog een paar uur op één oor.
Lang duurt de slaap niet [..]. In het vale grijs van de dag die aanbreekt tekenen zich vlakbij de omtrekken af van de wagen van de meetcentrale. Door het aangehangen tentzeil schijnt wat licht, daar wordt gewerkt. Peiling na peiling is per radio in de nacht van de meetposten Zwart, Wit, en Rood binnengekomen. Nu moet het grote aantal peilingen gesorteerd worden naar metingen die bij elkaar horen. [..]
Ik hoor dat ongeveer 100 m voor ons een zware batterij 21 cm Mörser staat, die moet je gezien hebben. [..]
Plotseling horen we een gebrom in de lucht dat heel vlug over gaat in een jankend geluid - vliegtuigen. We herkennen al drie vliegtuigen die heel laag over de toppen van de bomen verschijnen. Vuistdikke zwarte punten worden zichtbaar, vallen, de ene na de andere. Nu moet de eerste de grond bereikt hebben een overluid geknal, nog eens, nog eens en weer, een sterke druk komt op de oren - vliegtuigbommen. De Flak blaft ineens als een gek, zwijgt en blaft weer. Zoals we later horen is één van de vliegtuigen neergeschoten [..]. 40 tot 50 meter van het rechter stuk zijn de bommen ingeslagen, ze hebben geen schade aangericht [..].
Intussen was het nu licht geworden, en met de beginnende dag kwam nu ook het front tot leven. Het geschutvuur dat gedurende de nacht bijna helemaal had gezwegen, zette nu met versterkte kracht in. Al vlug horen we ook op wat grotere afstand de inslagen van het vijandelijke geschut. Het nam vooral onze meetpost Wit zwaar te pakken, die in de toren van de kerk van Bennekom zat. Alle meetposten leverden eerste klas werk, ze konden het mondingsvuur van de hollandse batterijen in de Grebbestelling waarnemen. Peiling op peiling werd bij ons weer opgenomen en beoordeeld, vuurbevelen gingen naar onze batterijen.[..] Steeds meer zwol het vuur van onze batterijen aan, en steeds minder vaak kwam het antwoord van de overkant. Toen waren er nog drie batterijen die ons met ijzeren discipline hun barstende groeten toezonden. Ze waren niet te verkennen door de meetposten, men kon alleen de richting van waaruit het geluid kwam vaststellen en peilen. En toch kon bij ons in de meetcentrale een heel nauwkeurige plaats worden bepaald. Weer gingen er vuurbevelen uit, dit keer aan onze Mörser [..] Zwetend sleepten de kanonniers hun twee ton wegende projectielen naar de stukken - betongranaten. Korte vuurbevelen - een onheilspellend knallen, fluiten, ruisen, beven, orgelen en dan weer een doffe klap. Ze zijn er, de een na de andere, en ze hebben doel getroffen."
Deze dag krijgt 10./AR 256 lichtmeting en vliegtuig(en) toegewezen, 11./AR 256 geluidmeting. s Art Abt 735 heeft opdracht vastgestelde vijandelijke batterijen onder vuur te nemen.
Bij lichtmeting zijn nu vijf posten ingericht, twee meer dan de vorige dagen. Ze worden aangeduid met een kleur. In een verslag over de gang van zaken bij Bb30 klinkt de hectiek, maar ook de trots op de geleverde prestaties, door:
"13 mei 1940. Sinds drie dagen loopt ons grote offensief. [..] De eerste sterke hindernis die onze opmars belemmert is de Grebbestelling. [..]
Het is de B[eobachtungsabteilung] 30 die hier op de beslissende plek ingezet is, onze afdeling. Gisteren, in de avonduren, werden we uit onze gereedstelling die enige km oost van Arnhem lag, gehaald. In snelle vaart ging het door Renkum. [..] We lieten de stad achter ons en hadden na korte tijd ons doel bereikt - meetpost Rood. De chef van de meetpost, Onderofficier Mau, zocht juist een gunstige plek voor de opstelling. Het ging langs enkele boerenhoeven, soms bewoond, soms onbewoond. Na wat langer zoeken was een gunstige plek gevonden, op de zolder van een huis. Van hieruit hadden we een goed uitzicht, dit keer hoefden we onze mast van 20 meter dus niet op te zetten. We gingen naar onze auto terug en reden over Wageningen naar de meetcentrale [..] snel gecamoufleerd en dan nog een paar uur op één oor.
Lang duurt de slaap niet [..]. In het vale grijs van de dag die aanbreekt tekenen zich vlakbij de omtrekken af van de wagen van de meetcentrale. Door het aangehangen tentzeil schijnt wat licht, daar wordt gewerkt. Peiling na peiling is per radio in de nacht van de meetposten Zwart, Wit, en Rood binnengekomen. Nu moet het grote aantal peilingen gesorteerd worden naar metingen die bij elkaar horen. [..]
Ik hoor dat ongeveer 100 m voor ons een zware batterij 21 cm Mörser staat, die moet je gezien hebben. [..]
Plotseling horen we een gebrom in de lucht dat heel vlug over gaat in een jankend geluid - vliegtuigen. We herkennen al drie vliegtuigen die heel laag over de toppen van de bomen verschijnen. Vuistdikke zwarte punten worden zichtbaar, vallen, de ene na de andere. Nu moet de eerste de grond bereikt hebben een overluid geknal, nog eens, nog eens en weer, een sterke druk komt op de oren - vliegtuigbommen. De Flak blaft ineens als een gek, zwijgt en blaft weer. Zoals we later horen is één van de vliegtuigen neergeschoten [..]. 40 tot 50 meter van het rechter stuk zijn de bommen ingeslagen, ze hebben geen schade aangericht [..].
Intussen was het nu licht geworden, en met de beginnende dag kwam nu ook het front tot leven. Het geschutvuur dat gedurende de nacht bijna helemaal had gezwegen, zette nu met versterkte kracht in. Al vlug horen we ook op wat grotere afstand de inslagen van het vijandelijke geschut. Het nam vooral onze meetpost Wit zwaar te pakken, die in de toren van de kerk van Bennekom zat. Alle meetposten leverden eerste klas werk, ze konden het mondingsvuur van de hollandse batterijen in de Grebbestelling waarnemen. Peiling op peiling werd bij ons weer opgenomen en beoordeeld, vuurbevelen gingen naar onze batterijen.[..] Steeds meer zwol het vuur van onze batterijen aan, en steeds minder vaak kwam het antwoord van de overkant. Toen waren er nog drie batterijen die ons met ijzeren discipline hun barstende groeten toezonden. Ze waren niet te verkennen door de meetposten, men kon alleen de richting van waaruit het geluid kwam vaststellen en peilen. En toch kon bij ons in de meetcentrale een heel nauwkeurige plaats worden bepaald. Weer gingen er vuurbevelen uit, dit keer aan onze Mörser [..] Zwetend sleepten de kanonniers hun twee ton wegende projectielen naar de stukken - betongranaten. Korte vuurbevelen - een onheilspellend knallen, fluiten, ruisen, beven, orgelen en dan weer een doffe klap. Ze zijn er, de een na de andere, en ze hebben doel getroffen."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten